نگرش کوچینگ معنا به موضوع معیشت

اگر بخواهیم زندگی را مانند یک روند تحصیلی در مدرسه فرض کنیم، نمرات هر درس در طی سال تحصیلی به‌تنهایی مدرک قبولی ما نیست یعنی اگر فقط در درس ریاضی ۲۰ شوید شاگرد ممتاز نخواهید شد بلکه بقیهٔ دروس هم لحاظ می‌شوند و در صورت کسب نمرات قبولی، معدل آن‌ها ملاک ارزیابی عملکرد و ممتاز بودن شما هست.
ملاک عملکرد ما در زندگی نیز همین‌طور است. زندگی ما فقط تنها یک جنبهٔ معنوی ندارد که صرف پرداختن به نماز و روزه و سایر اعمال عبادی ما انسان کاملی باشیم، پس بخش "معیشت" زندگی ما چه می‌شود؟! چرا غذا می‌خوریم، چرا حمام می‌رویم، چرا تحصیل می‌کنیم و چرا اصلاً باید کار کنیم، چرا مثل همان بهشت نباید در این دنیا هم اصلاً نیازی به کار کردن نباشد؟

هدف ما پرداختن به این موضوع و بیان چراهایی در برابر خداوند به خاطر افعالی که باید انجام بدهیم نیست، بلکه پرداختن به فلسفه این کارهاست و باید بپرسیم چرا خداوند زندگی ما را این‌گونه طراحی کرده است؟ و چرا ما انسان‌ها اعمال عبادی و معیشتی زندگی‌مان را از هم جدا می‌کنیم؟ چرا فرآیند تهیهٔ غذا برای انسان پیچیده است و تمام غذاهای ما مثل میوه‌ها و سبزیجات آماده نیستند و ما باید مثلاً برای تهیه نان ابتدا کشاورزی کنیم تا گندم تهیه کنیم و بعد گندم را به آرد تبدیل کنیم و سپس خمیر شود و بعد از آن نان پخته شود. تمامی این فرآیندها برای این است که انسان بپذیرد که باید کار و فعالیت کند و اگر به این پذیرش رسیدید به "سنت تکوینی خداوند" رسیده‌اید که از آن به‌عنوان اولین عبادت نیز یاد می‌شود.
خداوند دوست دارد بنده‌اش را در حال عرق ریختن جهت کسب روزی و امرارمعاش ببیند. معنویت از معیشت ساخته می‌شود درواقع عبادت جلوهٔ بیرونی اخلاص، همت و تلاش ما در معیشت است. زحمت، نیت و صداقتی که در تمام ابعاد زندگی‌مان بخصوص در معیشت و کسب روزی حلال متحمل می‌شویم معنویت ما را می‌سازد و همان‌طور که در فرهنگ ایرانی-اسلامی مان در خصوص اهمیت "لقمهٔ حلال" تأکیدهای فراوانی از بزرگانمان به ما رسیده و در جامعه رواج دارد، خود بیانگر اهمیت ویژه این مطلب است.

شما در عبادتی مثل نماز دیگر چقدر تغییر در کیفیت و کمیت آن می‌خواهید ایجاد کنید تا در معنویتتان تأثیر بگذارد، برای تأثیرگذاری بیشتر در تعالی روحی و معنوی و حتی شخصیتی‌تان باید به سایر امور زندگی بپردازید. در آیین و فرهنگ ما بسیار سفارش شده که به کار و فعالیت و تلف نکردن زمان، کارهای بیهوده و خوردن و خوابیدن نپردازیم. امروزه نیز شاهدیم بسیاری از روانشناسان در تأثیرات مثبت فعالیت، کار و ورزش بخصوص برای جوانان و دور کردن آن‌ها از کارهای دون شأن انسان، چه نظریات و سفارش‌هایی وجود دارد.

پشتوانهٔ عبادت فعالیت روزانهٔ افراد است
ما زندگی‌هایمان برای خدا و با خدا نبوده، اگر کارهایی که انجام می‌دهیم برای خدا باشد، همگی آن‌ها عبادت محسوب می‌شود و در معنویت ما را ارتقاء می‌دهد.
اگر با این دید به زندگی نگاه کنیم، آیا نباید همان‌طور که به فردی که نمازگزار بوده و روزه‌دار است می‌گوییم "قبول باشد"، به فردی هم که در حال کار و فعالیت و پرداختن به امور معیشت زندگی‌اش است بگوییم " عبادتتان قبول باشد "؟!

عبادت ۷۰ جزء دارد که با فضیلت‌ترین آن‌ها، کسب روزی حلال است.
شاخص‌ترین انواع معیشت شامل
خدمت‌رسانی به خانواده و جامعه
تحصیل
کسب روزی حلال
اینکه انسان‌ها خصوصاً نوجوان‌ها می‌خواهند هنگام کار و تحصیل اذیت نشوند، به خاطر این است که آن‌ها از تأثیر این اعمال در زندگی و روح و روانشان بی‌خبرند. اگر همان‌طور که اطلاع دارند انجام فعالیت‌های ورزشی در تناسب اندامشان تأثیرگذار است، از فواید تحمل سختی‌های شغلی و تحصیلی هم اطلاع داشتند، آیا بجای گریزان بودن استقبال نمی‌کردند؟
تحصیل کردن و کسب دانش، ریاضت و سختی دارد به همین خاطر است که در حوزه‌های علمیه از کلمهٔ "مجتهد" استفاده می‌کنند یعنی آن فرد جهاد کرده برای رسیدن به آن رتبه...
گفتیم که معیشتی که در راه رضای خدا انجام پذیرد افضل‌ترین عبادت است
اما نیت کردن در مسیر معیشت برای رضای خداوند بسیار سخت است، چون در نماز خواندن شما منفعت مالی نمی‌برید و از فلسفهٔ آن هم بعضاً آگاهی نداریم، اما در کار و معیشت ما سود مالی نیز می‌بریم. اخلاص در کارهایی که فایده‌شان را می‌فهمیم خیلی قیمتی‌تر و ارزشمندتر است.

اکثر انسان‌ها بین کار و زندگی و عبادت تمایز قائل هستند
افراد زمانی می‌توانند نماز بهتری بخوانند که در فاصله بین نمازهایشان نیز خود را در حال عبادت ببینند و این کار بسیار سختی است.
ائمهٔ ما در بالاترین مرتبهٔ معنویت و بندگی قرار داشتند درعین‌حال جزو ثروتمندترین افراد جامعه زمان خود بودند. در اسلام بسیار به کار و بخصوص تجارت و کسب ثروت سفارش شده است و فقر را نیز در میزان ایمان مؤثر می‌دانند اما در کنار سفارش به کسب ثروت از وابستگی به دنیا و امور دنیوی منع می‌کنند و ثروت را در اختیار انسان می‌داند نه انسان را در خدمت ثروت!
به دنبال روزی حلال و ثروت حلال باشید، روزی شما تضمین شده است، آن را حرام نکنید.
با دروغ و از راه‌های نادرست پول و ثروت کسب کردن، برکت ندارد و خرج راه‌هایی می‌شود که خسارت محض است.
کسی که در امور دنیوی، فردی و معیشت بی‌حال باشد، در عبادت هم کسل و بی‌حال خواهد بود. خداوند می‌فرمایند ما انسان را در رنج آفریدیم.
مؤمن را همسر یا همسایه یا همکار یا یک رهگذر اذیت می‌کند و این طبیعت دنیا است و در این مواقع باید اهل تحمل بود و این‌ها هم جزئی از سختی‌های معیشت محسوب می‌شود.
حتی خود انسان نیز فرزند زجر است (زایمان مادر و دردی که تحمل می‌کند)
همان‌طور که در بیماری مغفرت وجود دارد، کسانی هم که به دنبال کار می‌روند اما نتیجه نمی‌گیرند نیز برایشان ثواب و اجر بسیار وجود دارد.
نشدن‌ها، سختی‌ها و شکست‌ها جزئی انکارناپذیر از زندگی هستند بخصوص سختی‌های مسیر معیشت. پس اصل سختی قطعی است بدون سختی کشیدن یعنی ما زنده نیستیم فقط اموات سختی‌های این دنیا را حس نمی‌کنند و طبیعت این دنیا در مسیر پرمشقت آن است.
بخشی از معیشت انجام کارهای شخصی است. در شرح‌حال بزرگان آمده که خودشان امورات شخصی‌شان را انجام می‌دادند و روایت است که کسی که بار خودش را بر دوش دیگران بگذارد، ملائکه لعنش می‌کنند.
سختی کارهای شخصی برنامه‌ای برای رشد انسان است، مانند سختی‌های میل کردن و دفع کردن فضولات مواد غذایی. یعنی انسان بعد از تحمل سختی‌های زیاد برای کسب درآمد، تهیه غذا، طبخ و مصرف آن، باید فضولات آن را نیز دفع کرد و در همهٔ این‌ها نشانه و فلسفه است.
در انتها می‌توان نتیجه گرفت همان‌طور که یک قهرمان ورزشی با تحمل سختی‌های تمرینات و مسابقات به‌عنوان قهرمانی می‌رسد، انسان‌ها نیز با تحمل سختی‌های معیشت در راه رضای خدا، هم در راستای معنویتشان و هم در مسیر بندگی‌شان قهرمان زندگی خود خواهند بود.

نویسنده: جناب آقای علیرضا بهمنش از دانش پذیران دوره چهارم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب و کار ویدان